طرح نمایندگان مجلس در مورد « رفع انحصار از زبان انگلیسی در نظام آموزش همگانی کشور » غیرکارشناسی و فاقد مبانی علمی و جهانی است
علی پورسلیمان/ مدیر صدای معلم
به نظر می رسد مهم ترین استدلال عده ای از نمایندگان مجلس برای ارائه چنین طرح غیرکارشناسی و غیرعلمی ، ناکارآمدی مدارس در آموزش زبان خارجی باشد
نخستین پرسش من از این نمایندگان آن است که آیا دانش آموزان ما حتی در آموزش زبان رسمی یعنی " پارسی " که زبان مادری و اول بسیاری از شهروندان ایرانی است ؛ کارآمد و توان مند هستند ؟
آیا دانش آموزان در درس عربی وضعیت بهتری دارند ؟
آیا این نمایندگان حتی یک بار سر کلاس های درس حاضر شده و نظر دانش آموزان را در مورد درس زبان عربی پرسیده اند ؟تعدادی از نمایندگان مجلس با دخالت های غیرکارشناسی و سلیقه ای در عزل و نصب ها جریان و فرآیند آموزش را مختل کرده اند.
پانا نوشت :
" برخی از نمایندگان مجلس طرحی ارائه کرده‌اند که به موجب آن آموزش تمامی زبان‌های انگلیسی و غیر انگلیسی اختیاری و از محیط مدرسه خارج و به آموزشگاه‌های آزاد سپرده می‌شود. هزینه آموزش نیز برعهده دانش‌آموزان خواهد بود.
نمایندگان امضاکننده در بخش مقدمه و دلایل توجیهی این طرح به ضروری نبودن تعلیم زبان خارجی به دانش‌آموزانی که قصد ادامه تحصیل در دانشگاه ندارند، اشاره و استدلال کرده‌اند که آموختن زبان خارجی به این دانش‌آموزان به افت تحصیلی آنها منجر می‌شود. آنها معتقدند دانش‌آموزانی که با هدف مهارت‌آموزی و ورود سریع به بازار کار مسیر تحصیل در شاخه‌های کاردانش یا فنی و حرفه‌ای را انتخاب می‌کنند، نیاز ضروری به آموختن زبان خارجی ندارند.
دلیل بعدی که نمایندگان امضاکننده این طرح به آن اشاره می‌کنند، ناکارآمدی مدارس در آموزش زبان خارجی است. آنها معتقدند که آموزش زبان در مدارس نسبت به آموزش در آموزشگاه‌های آزاد زبان کمتر موفقیت‌آمیز بوده و بهتر است که که آموزش تمامی زبان‌های انگلیسی و غیر انگلیسی از محیط مدرسه حارج شود و از طریق آموزشگاه‌های آزاد انجام شود
در ماده یکم این طرح شش ماده‌ای و یک فوریتی آمده است که با تصویب این قانون آموزش زبان انگلیسی در کنار دیگر زبان‌های خارجی در نظام آموزش همگانی جنبه اختیاری خواهد داشت. البته در تبصره این ماده اشاره شده که دانش‌آموزانی که رشته نظری را انتخاب می‌کنند باید حداقل مهارت مکفی در یکی از زبان‌های خارجی داشته باشند
ماده دوم به دانشگاه‌ها، موسسات آموزش عالی، انجمن‌های علمی و فرهنگی نهادهای دولتی اجازه داده است تا با موسسات کشورهایی که آموزش زبان آنها به لحاظ گستره بین‌المللی و منطقه‌ای و مراودات فرهنگی و تجاری دارای اولویت است، تفاهم‌نامه همکاری منعقد کنند
در تبصره یک ماده دو درباره میزان ارائه خدمات آموزش همگانی در خصوص هر زبان خارجی تاکید شده است که مشارکت با کشورهای طرف تفاهم در یک برنامه حداقل ۱۵ ساله و از طریق همکاری‌های علمی و فنی، اعزام مدرس و ارائه بورسیه برای تربیت مدرس و معلم در پردیس‌های بین المللی دانشگاه‌های کشور باشد و بخشی از هزینه برقراری دوره‌های آموزشی در مناطق محروم و کمک هزینه دانش‌آموزان فاقد توان مالی رامتقبل شوند.
دانشگاه‌های مجری این قانون نیز باید در هر یک از تفاهم‌نامه‌ها علاوه بر آموزش زبان خارجی در حداقل دو رشته مقاطع تکمیلی، برای ایجاد دوره‌های آموزشی مشترک تعهد دهند.
دانشگاه‌های مجری این قانون مکلف هستند در پنج سال ابتدایی اجرای هر تفاهم‌نامه حداقل ۶۰ درصد از بورسیه دوره‌های آموزش زبان تعهد شده از سوی طرف خارجی را به معلمان موضوع تبصره ۲ ماده ۵ این قانون اختصاص دهند.
شاید مهم‌ترین بخش از این قانون ماده سوم باشد. در این ماده تاکید شده است که پس از تصویب این طرح در مجلس، آموزش زبان فقط در مقطع دبیرستان و آن هم در بیرون از مدرسه و در آموزشگاه‌های آزاد انجام شود و هزینه آن نیز بر عهده دانش‌آموزان خواهد بود. آموزش و پرورش نیز فقط نقش نظارتی در تعیین سطوح قیمتی ارائه خدمات آموزشی در آموزشگاه‌های آزاد را بر عهده خواهد داشت. دانش‌آموزان که قادر به تامین هزینه نیستند طبق تبصره یک ماده دو همین طرح بورسیه می‌شوند
در ضمن با تصویب این قانون آموزشگاه‌های آزاد در مورد روش‌های آموزش امتحانات و نمرات دانش‌آموزان در طول مدت سال تحصیلی استقلال عمل خواهند داشت و آموزش و پرورش ضمن اعمال نظارت حاکمیتی فقط مجاز به برگزاری یک آزمون نهایی در سال آخر دوره دبیرستان خواهد بود .
در ابتدا باید به این نکته مهم اشاره کرد که این گونه طرح خلق الساعه نبوده و پیشینه ای دارد .
فروردین 1392 حجت الاسلام و المسلمین محی الدین بهرام محمدیان رئیس پیشین سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی اعلام کرد
یکی از برنامه‌های آموزش و پرورش، تجمیع زبان انگلیسی در سه سال متوسطه اول است
نخستین نکته مهم و قابل تامل در مورد این طرح " یک فوریتی بودن " آن است
چرا این طرح به صورت " عادی " مطرح نشده است ؟
این شتاب و تعجیل آن تعداد از نمایندگان مجلس ناشی از چه می تواند باشد ؟ آیا اتفاق خاصی رخ داده و یا ضعف دانش آموزان در آموزش زبان انگلیسی خاطر این نمایندگان را مکدر و به " کنش " وادار ساخته است ؟
آیا مسائل مکتوم و پشت پرده ای وجود دارند ؟
چه کسی طراح این طرح بوده است ؟
به نظر می رسد مهم ترین استدلال عده ای از نمایندگان مجلس برای ارائه چنین طرح غیرکارشناسی و غیرعلمی ، ناکارآمدی مدارس در آموزش زبان خارجی باشد .
نخستین پرسش من از این نمایندگان آن است که آیا دانش آموزان ما حتی در آموزش زبان رسمی یعنی " پارسی " که زبان مادری و اول بسیاری از شهروندان ایرانی است ؛ کارآمد و توان مند هستند ؟
آیا بسیاری از دانش آموزان و حتی دانش آموختگان دانشگاه ها قادر به نوشتن بدون اغلاط نگارشی و اشتباهات دستوری نیستند
خیلی از آن ها قادر به نگارش حتی یک نامه ساده اداری هم نیستند .
در این زمینه می توان به پژوهش صورت گرفته توسط مجتبی غلامی دبیرادبیات شهرستان سلسله با عنوان "علل ضعف دانش آموزان سال اول متوسطه دوم" اشاره کرد
این پژوهشگر در پایان به نتیجه رسیده است به طورکلی تعداد بسیارکمی ازدانش آموزان به فراگیری درس ادبیات علاقه مند می باشند ودراین زمینه ازخود رغبت نشان نمی دهند ؛ همچنین به طورکلی دانش آموزان مطالب کتاب ادبیات را برای زندگی اجتماعی خود مفید نمی دانند.
پروین خردپیشه در مطالعه موردی خود در مورد یکی از دانش آموزانش چنین می نویسد
" دانش آموزان اغلب در درس دیکته دچار مشکل هستند و اولیا و معلمان برای حل این مشکل به راه های متفاوتی متوسل می شوند مثلاً پند و اندرز دادن دانش آموز – تحقیر و سرزنش معلم و دانش آموز – افزایش تکلیف شب و غیره . "
در مورد سایر دروس در نظام آموزشی نیز تقریبا همین وضعیت در جریان است .
آیا دانش آموزان در درس عربی وضعیت بهتری دارند ؟
آیا این نمایندگان حتی یک بار سر کلاس های درس حاضر شده و نظر دانش آموزان را در مورد درس زبان عربی پرسیده اند ؟تعدادی از نمایندگان مجلس با دخالت های غیرکارشناسی و سلیقه ای در عزل و نصب ها جریان و فرآیند آموزش را مختل کرده اند .
آیا با مطالعه دروسی مانند تفکر و سواد رسانه ای ، علوم اجتماعی و جامعه شناسی و... مهارت های لازم و پیش بینی شده در آن ها در قالب " تغییر رفتار " قابل مشاهده است ؟
آیا این نمایندگان مجلس به متغیرهایی مانند میزان ساعات اختصاص داده شده به درس زبان ، وضعیت آموزش ضمن خدمت معلمان ، میزان دسترسی معلمان به تکنولوژی آموزشی ، شرایط فیزیکی کلاس درس و.... توجه دارند ؟
نمایندگانی که آموزش زبان انگلیسی را برای شاخه‌های کاردانش یا فنی و حرفه‌ای لازم و یا مناسب نمی دانند تاکنون حتی محتوای دروس تخصصی هنرستان ها را ورق زده اند ؟
آیا این نمایندگان می دانند که دانش آموزان در هفته فقط یک زنگ به آموزش زبان برای آن اختصاص یافته است و این زمان برای آموزش پایدار و عمیق زمان کافی نیست ؟
آیا این نمایندگان مجلس خبر دارند که به علت بحران " کمبود معلم " برای آموزش زبان انگلیسی از دبیران دروس دیگر استفاده می شود ؟نگاه اکثر این نمایندگان مجلس به نظام آموزشی و ارکان در حد یک " سازمان رای " است .
تدوین قوانین و آیین نامه های مختلف از سوی " شورای عالی آموزش و پرورش " در زمینه تسهیل گری حداکثری برای قبولی دانش آموزان موجب شده است نه درس زبان انگلیسی که بی سوادی و کم سوادی به یک معضل ریشه دار در نظام آموزشی تبدیل شود .
آیا نمایندگان مجلس که اقدام به ارائه چنین طرح هایی می کنند نظارتی بر مصوبات نهاد قانون گذاری داخلی آموزش و پرورش یعنی " شورای عالی آموزش و پرورش " داشته اند ؟
پرسش این است که این افراد که منطقا باید عصاره فضایل ملت باشند این فرمول ها و صورت بندی ها را از کجا آورده اند ؟
آیا تحصیل و آموزش زبان انگلیسی در دانشگاه ها و آموزش عالی وضعیت بهتری نسبت به آموزش و پرورش دارد ؟
آن نمایندگانی که خود را در در سخنرانی ها و تبلیغات انتخاباتی " دکتر " می خوانند و می دانند می توانند چند جمله به زبان انگلیسی تکلم کنند ؟
آیا این عده نمی دانند که : " از ابتدای قرن ۲۱ ، بی سواد کسی است که با رایانه و زبان انگلیسی آشنا نباشد، حتی اگر سواد خواندن و نوشتن داشته باشد. "
نکته مهم تر این است که مطابق این طرح قرار است آموزش زبان انگلیسی مانند " طرح خرید خدمات " برون سپاری شود .در کدام یک از این کشورها آموزش زبان خارجی را برای دانش آموزان اختیاری کرده و به آن ها در نظام آموزش عمومی ( اجباری ) گفته اند اگر می خواهید زبان یاد بگیرید باید پولش را بدهید !
این نمایندگان در طرح خویش آورده اند :
" آموزش زبان در مدارس نسبت به آموزش در آموزشگاه‌های آزاد زبان کمتر موفقیت‌آمیز بوده و بهتر است که که آموزش تمامی زبان‌های انگلیسی و غیر انگلیسی از محیط مدرسه حارج شود و از طریق آموزشگاه‌های آزاد انجام شود . "
مستند پژوهشی این ادعا و گزاره چیست ؟
چگونه می توانند اثبات کنند که وضعیت در همه آموزشگاه ها از کلاس های آموزش و پرورش بهتر است ؟
به غیر از چند آموزشگاه برند و یا مشهور وضعیت آموزش زبان انگلیسی در سایرین مانند کیفیت آموزش در مدارس غیرانتفاعی است .
وزارت آموزش و پرورشی که با وجود این همه واحدهای نظارتی و کنترل هنوز توانایی نظارت بر مدارس غیرانتفاعی که حدود 12 درصد از کل مدارس کشور را تشکیل می دهند ندارد و حتی نمی تواند اشل حقوق معلمان شاغل در این مدارس را مطابق " قانون " اجرا کند چگونه می خواهد از عهده این نظارت هم بر آید ؟!
احتمالا فردا هم شاهد مافیای دیگری در آموزشگاه های " آزاد " از این نوع مراودات خواهیم بود .
آیا این نمایندگان و مشخصا کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در مورد برون داد و فرمول خرید خدمات آموزشی و نسبت آن با کیفیت بخشی و اثربخشی در آموزش کار تحقیقی و میدانی انجام داده اند که قصتد تعمیم آن به سایر بخش ها را دارند ؟
آیا این نمایندگان از این واقعیت ها خبر ندارند ؟
نمایندگانی که بخشی از فرصت نمایندگی شان در سفرهای خارج از کشور می گذرد و این خود معضلی برای پرت و هدر دادن منابع عمومی تبدیل شده بدون آن آورده و حاصل خاصی برای کشور داشته باشد به این پرسش اساسی پاسخ دهند که در کدام کشور توسعه یافته حتی از نوع " اسلامی " آموزش زبان خارجی را در نظام آموزشی رسمی شان برون سپاری کرده اند ؟
در کدام یک از این کشورها آموزش زبان خارجی را برای دانش آموزان اختیاری کرده و به آن ها در نظام آموزش عمومی ( اجباری ) گفته اند اگر می خواهید زبان یاد بگیرید باید پولش را بدهید!
اگر نظام آموزش زبان خارجی در نظام کلا ناکارآمد ما مشکل دارد آن را اصلاح کنید به جای آن که صورت مساله را پاک کنید .
بارها گفته ام و نوشته ام که بسیاری از نمایندگان مجلس شناخت جامع و به روزی نسبت به مسائل و چالش های آموزش و پرورش ما ندارند .آن نمایندگانی که خود را در در سخنرانی ها و تبلیغات انتخاباتی " دکتر " می خوانند و می دانند می توانند چند جمله به زبان انگلیسی تکلم کنند ؟
نگاه اکثر این نمایندگان مجلس به نظام آموزشی و ارکان در حد یک " سازمان رای " است .
تعدادی از آن ها با دخالت های غیرکارشناسی و سلیقه ای در عزل و نصب ها جریان و فرآیند آموزش را مختل کرده اند .
تنها درخواستی که می توانیم از این نمایندگان داشته باشیم که اگر یار آموزش و پرورش و معلمان نیستند حداقل " بار خاطر " نباشید !
از آن جا که این طرح به صورت " یک فوریتی " مطرح شده است از مجلس انتظار می رود که به فوریت آن رای ندهد .
همچنین از کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس انتظار می رود تا این بار از کیان آموزش و پرورش و منافع دانش آموزان و معلمان دفاع کرده و به شائبه ها پایان دهد .
اولين نفری باشيد كه نظر می دهيد